4. Les feuilles mortes (1946) - Yves Montand

Yves Montand, geboren als Ivo Livi, (Monsummano Terme, 13 oktober 1921 – Senlis, 9 november 1991) was een Frans acteur en zanger van Italiaanse komaf. Zijn vader was Giovanni Livi, later actief lid van de Communistische Partij. Montand was zelf ook een sympathisant van deze partij. Met zijn ouders, die op de vlucht waren voor het fascistische regime van Mussolini, vertrok hij op jonge leeftijd naar Frankrijk. Hij bracht zijn jeugd door in Marseille, waar hij later ging werken, onder andere als kapper in de kapsalon van zijn oudere zus, als havenarbeider en als nachtclubzanger. Tijdens deze optredens nam hij de naam "Yves Montand" aan. Hij bedacht deze naam door te denken aan wat zijn moeder vroeger naar hem riep als ze gingen eten: "Ivo, monta!" (Ivo, kom boven!

Vanaf 1938 oogstte hij al enig succes in het variététheater, in Marseille, Narbonne, Toulouse ... In 1939 trad hij met een eigen repertoire op in L'Alcazar, een beroemde voormalige theaterzaal in Marseille, en had hij zijn eerste echt succeslied Dans les plaines du Far-West. Verdere plannen om naar Parijs te trekken en nationaal door te breken werden verijdeld door het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog. Pas in 1944 kreeg hij de gelegenheid in Parijs te zingen in diverse music-hallzalen. In de Moulin Rouge mocht hij het voorprogramma van Édith Piaf verzorgen. De beroemde Franse zangeres nam hem onder haar hoede en lanceerde zijn carrière. Ze kregen een relatie die door Piaf stopgezet werd in 1946. Ondertussen maakte Montand zijn eerste plaatopnames voor Odeon Records. Een van zijn belangrijkste opnames was Yves Montand chante Jacques Prévert (1962).

Hij was een succesvolle acteur in de jaren zestig, zeventig en tachtig. Montand staat dan bekend om zijn politieke linkse voorkeur en speelt in veel films en zingt geëngageerde liedjes die extremisme aan de kaak stelt. In de jaren tachtig verandert zijn ideologische voorkeuren en zal hij zich aansluiten bij de ideeënstroom van het liberalisme.

In de filmwereld debuteerde hij in Etoile sans Lumière (Marcel Blistène, 1946) waar hij samenspeelde met Piaf. Datzelfde jaar werd hij al bij een ruimer publiek bekend dankzij onder meer het poëtisch drama Les Portes de la nuit (1946) van de tandem Marcel Carné-Jacques Prévert. Het door Montand in die film gezongen liedje Les feuilles mortes werd een groot succes. Internationale roem kwam met de hoofdrol in de film Le Salaire de la peur (1953). In augustus 1949 ontmoette Yves Montand Simone Signoret op vakantie in Saint-Paul-de-Vence. Het is liefde op het eerste gezicht. Met Simone Signoret, met wie hij in 1951 trouwde, vormde hij een van de beroemdste koppels in de Franse cinema.

Montand stierf in 1991 op 70-jarige leeftijd aan een hartaanval. Hij had een relatie met Marilyn Monroe in het begin van de jaren zestig toen hij acteerde in de film The Billionaire en Marilyn Monroe hoofdrolspeelster was. Hij was twee keer getrouwd, met Simone Signoret van 1951 tot 1985 en met zijn veel jongere assistente Carole Amiel van 1987 tot zijn dood. Zij is tevens moeder van zijn enige kind, Valentin, Montand is bij zijn geboorte dan al 67 jaar oud. In 1989 startte Anne Drossart, ex-actrice, een vaderschapsactie in naam van haar dochter Aurore, geboren in 1975, om aan te tonen dat de acteur de vader is. In april 1990 verzocht de Parijse rechtbank om een bloedtest, maar Yves Montand weigerde tijdens zijn leven om zich aan deze expertise te onderwerpen. Uiteindelijk escaleert dit en leidt tot het opgraven van Montand in maart en juni 1998 en volgens drie experts wordt bevestigd dat Yves Montand niet de vader kan zijn. 

(bron: nl.wikipedia.org/wiki/Yves_Montand / fr.wikipedia.org/wiki/Yves_Montand)

 Les feuilles mortes (Nederlands: De dode bladeren) is een populair en door veel artiesten gezongen Frans chanson. Het is ook een van de eerste jazzstandaards die nieuwe jazzmuzikanten leren spelen.

De tekst is in 1945 geschreven door de dichter Jacques Prévert, met muziek van Joseph Kosma. In 1946 introduceerde de Franse zanger en acteur Yves Montand het lied in zijn film Les Portes de la Nuit. Les feuilles mortes staat bekend om de treurige stemming van de tekst, die gaat over een verloren liefde na het einde van de zomer, wanneer de bladeren van de bomen zijn gevallen en dood op de grond liggen.

In Parijs staat Montand avond aan avond Les feuilles mortes te zingen. Zelf is hij dol op het nummer, maar het publiek wil er niets van weten. Hij geeft niet op en probeert het uit op alle mogelijke plekken in zijn recital vooraan, achteraan of tussen twee populaire chansons in. Dankzij zijn warme stem, gentlemanverschijning en zwoele maar stijlvolle danspasjes eet de zaal uit zijn hand. Maar Les feuilees mortes wil maar niet aanslaan.

Toch neemt hij het nummer op in 1949. het wonder geschiedt. Alsof het publiek de tijd nodig had om de lyriek van Prévert tot zich te laten doordringen, wordt Les feuilles mortes de soundtrack van een periode waarin Frankrijk eindelijk uit de slop van de oorlogsjaren kruipt. Al snel gaan de Verenigde Staten door de knieën.

Tijden zogeheten french parties luisteren artistiekelingen naar de laatste 78-toerenplaten uit Parijs. Les feuilles mortes verandert in Autumn leaves. In 1949 maakt de Amerikaanse songwriter Johnny Mercer een Engelse vertaling, genaamd Autumn Leaves.

Les feuilles mortes is in beide talen een icoon geworden voor zowel de jazz- als de popmuziek. Zo haalde de Amerikaanse pianist Roger Williams een nummer 1-hit met de instrumentale versie van het lied. In 1956 was Autumn Leaves de door Nat King Cole gezongen titelsong van de gelijknamige film, met Joan Crawford in de hoofdrol. Andere artiesten die het lied zongen of speelden waren onder anderen Frank Sinatra, Eartha Kitt, Barbra Streisand, Miles Davis, Erroll Garner, Marlene Dietrich, Juliette Gréco, Édith Piaf, Charles Aznavour en Bob Dylan.