47. La chanson des vieux amants (1967) - Jacques Brel
Jacques Romain Georges Brel (Schaarbeek, 8 april 1929 – Bobigny (Parijs), 9 oktober 1978) was een Belgische zanger, componist en tekstschrijver die in de vroege jaren zestig uitgroeide tot een internationale beroemdheid. Na zijn afscheid van het podium in 1967 was hij enige tijd actief als filmacteur en -regisseur. Jacques Brel wordt op 8 april 1929 in Schaarbeek geboren in een gezin uit de gegoede burgerij. Het ouderlijk echtpaar woonde een poosje in Belgisch-Congo waar het een tweeling Pierre en Nelly kreeg. De beide kinderen stierven al op jonge leeftijd. Later volgde nog een zoon die ze opnieuw de naam Pierre gaven. Jacques is hun vierde kind. Op school blijkt Brel geen hoogvlieger en eind de jaren 40 gaat hij aan de slag in de kartonfabriek van zijn vader. Het werk kan hem niet bekoren en hij kwijnt weg van verveling. Ook het burgerlijke milieu waarin hij is opgegroeid, hangt als een molensteen rond zijn nek. Later zal hij zijn afkomst uitvoerig bezingen (én hekelen) in zijn oeuvre.
In de katholieke jeugdbeweging La Franche Cordée vindt Brel een uitlaatklep. Daar experimenteert hij met muziek en toneel en geeft hij zijn eerste optredens. Hij krijgt de smaak als artiest te pakken en trekt de deuren van de kartonfabriek al snel voorgoed achter zich dicht. In 1953 vertrekt hij naar Parijs, maar daar zit niemand op hem te wachten. De Franse platenbaas Jacques Canetti laat hem enkele keren optreden in zijn cabaret Les Trois Baudets, maar toch ziet hij vooral zwarte sneeuw. Zijn eerste album "Grand Jacques" uit 1954 doet het slecht, al vertolkt Juliette Greco af en toe zijn nummer "Le diable (ça va)" tijdens haar optredens. Rond die tijd ontmoet Brel in Parijs François Rauber en Gérard Jouannest, 2 muzikanten die de rest van zijn carrière zijn vaste begeleidingsband zullen vormen. Later sluit ook Jean Corti zich bij hen aan. Samen schrijven ze tientallen nummers, waaronder de grootste successen van Brel.
Vanwege zijn kritische, vaak spottende, teksten over de Vlaamse Beweging en het leven onder de vleugels van de Rooms-Katholieke Kerk was Brel vooral onder Vlamingen omstreden. Hij schreef echter diverse lofzangen op het Vlaamse land en het vrouwelijk deel van zijn bewoners. Met zijn liedjesteksten zorgde Brel regelmatig voor opschudding, o.m. met Les bourgeois en Les Flamandes. Terwijl de (Franstalige) buitenwereld Brel op handen draagt, schopt hij in Vlaanderen verschillende keren tegen zere schenen met enkele controversiële nummers. Dat doet hij een eerste keer in 1959 met "Les flamandes" waarin hij de draak steekt met Vlaamse vrouwen. Hij zingt hoe ze enkel met geld en kinderen krijgen bezig zijn terwijl de goegemeente en de geestelijke stand minzaam toekijken. In 1966 haalt La...La...La..., waarin Brel de pastoors en de flaminganten hekelt en een republikeins België voorstaat, zelfs de parlementaire debatten.
[foto: Photo News]
Brel is een homme à femmes en rijgt de rest van zijn leven verschillende buitenechtelijke relaties aaneen. Brel werkt met een hels tempo honderden concerten per jaar af en vaak meerdere optredens per dag. Hij rookt als een ketter en slaat grote hoeveelheden alcohol achterover. Slapen doet hij niet of nauwelijks. Tegen het einde van de jaren 60 zit hij helemaal op zijn tandvlees. Een snel verslechterende gezondheidstoestand dwong hem de laatste drie maanden van zijn leven in Frankrijk door te brengen. Op 9 oktober 1978 overleed hij aan een longembolie in het Avicennaziekenhuis in Bobigny nabij Parijs. Hij werd begraven op het kerkhof van Atuona in Hiva Oa, niet ver van het graf van Paul Gauguin.
Vele artiesten hebben Brel-chansons uitgevoerd of opgenomen: Will Ferdy, Liesbeth List, Johan Verminnen, Herman van Veen, Jeroen Willems en Patrick Riguelle. In het Engelse taalgebied zorgden met name vertaler Rod McKuen en de zangers Scott Walker, Terry Jacks en David Bowie voor Brels bekendheid. Van If you go away (de Engelse bewerking van Ne me quitte pas) bestaan talloze versies, waarvan die van Shirley Bassey, Dusty Springfield, Neil Diamond en Frank Sinatra waarschijnlijk de bekendste zijn.
La chanson des vieux amants werd geschreven en gecomponeerd door Jacques Brel in samenwerking met pianist Gérard Jouannest en opgenomen door Brel in 1967. Het nummer verschijnt op het het album met dezelfde naam.
In La Chanson des vieux amants vergoelijkt Jacques Brel het overspel met de woorden dat 'het lichaam ook moet kunnen jubelen' Hier toont Brel het zeldzame talent dat de eenvoudige schrijvers van de grote schrijvers onderscheidt: het vermogen om een gevoel te belichamen waarvan alles onbekend is. "Het is het verhaal van een oplichterij en een mislukking. Niets te maken met een vrouw. We vertellen wat we missen. We vertellen wat we niet kunnen doen. Dit is een compensatiefenomeen"
In 1969 zingt Herman van Veen over ‘De Liefde Van Later’ op de muziek van La Chanson des vieux amants. Je kunt dit nummer vinden op het album In Vogelvlucht. Hoewel het liedje nooit op single is uitgebracht, is hij toch een vaste gast in de Top 2000.
Tekst: La chanson des vieux amants
Bien sûr, nous eûmes des orages
Vingt ans d'amour, c'est l'amour fol
Mille fois tu pris ton bagage
Mille fois je pris mon envol
Et chaque meuble se souvient
Dans cette chambre sans berceau
Des éclats des vieilles tempêtes
Plus rien ne ressemblait à rien
Tu avais perdu le goût de l'eau
Et moi celui de la conquête
Mais mon amour
Mon doux, mon tendre, mon merveilleux amour
De l'aube claire jusqu'à la fin du jour
Je t'aime encore, tu sais, je t'aime
Moi, je sais tous tes sortilèges
Tu sais tous mes envoûtements
Tu m'as gardé de pièges en pièges
Je t'ai perdue de temps en temps
Bien sûr tu pris quelques amants
Il fallait bien passer le temps
Il faut bien que le corps exulte
Finalement, finalement
Il nous fallut bien du talent
Pour être vieux sans être adultes
Oh, mon amour
Mon doux, mon tendre, mon merveilleux amour
De l'aube claire jusqu'à la fin du jour
Je t'aime encore, tu sais, je t'aime
Et plus le temps nous fait cortège
Et plus le temps nous fait tourment
Mais n'est-ce pas le pire piège
Que vivre en paix pour des amants
Bien sûr tu pleures un peu moins tôt
Je me déchire un peu plus tard
Nous protégeons moins nos mystères
On laisse moins faire le hasard
On se méfie du fil de l'eau
Mais c'est toujours la tendre guerre
Oh, mon amour...
Mon doux, mon tendre, mon merveilleux amour
De l'aube claire jusqu'à la fin du jour
Je t'aime encore, tu sais, je t'aime.
(Auteur: Jacques Brel)
Tekst: La Chanson des vieux amants - Nederlandse vertaling
Natuurlijk, we hebben onze onweersbuien gekend
Twintig jaar liefde, dat is gekke liefde
Duizendmaal heb je je koffers gepakt
Duizendmaal heb ik mijn biezen gepakt
En ieder meubelstuk herinnert zich
In deze kamer zonder wieg
De uitbarstingen van de oude stormen
Niets lijkt meer op niets
Je bent de smaak van water vergeten
En ik die van verovering
Maar mijn geliefde
Mijn zachte, mijn tedere, mijn wonderbaarlijke geliefde
Vanaf de heldere dageraad tot aan het einde van de dag
Hou ik nog steeds van jou, je weet, ik hou van jou
Ik, ik ken allang al jouw tovertrucjes
Jij kent allang al mijn streken
Jij hebt me voor de valkuilen behoed
Ik raakte jou van tijd tot tijd kwijt
Natuurlijk had je ook enkele geliefden
Om de tijd te verdrijven
Om het lichaam te laten jubelen
Maar uiteindelijk
Hebben wij een groot talent
Om oud te zijn zonder volwassen te zijn
Maar mijn geliefde
Mijn zachte, mijn tedere, mijn wonderbaarlijke geliefde
Vanaf de heldere dageraad tot aan het einde van de dag
Hou ik nog steeds van jou, je weet, ik hou van jou
En hoe meer de tijd ons doet voortslepen
Hoe meer de tijd ons kwelt
Maar is niet de ergste val voor geliefden
Het leven in vrede
Natuurlijk huil je wat minder snel
Ik word niet meer zo snel boos
We beschermen onze geheimen minder
We laten niet meer zoveel over aan het toeval
We zijn op onze hoede voor de waterstroom
Maar er is altijd de zoete oorlog
Maar mijn geliefde
Mijn zachte, mijn tedere, mijn wonderbaarlijke geliefde
Vanaf de heldere dageraad tot aan het einde van de dag
Hou ik nog steeds van jou, je weet, ik hou van jou
{{ 'Comments (%count%)' | trans {count:count} }}
{{ 'Comments are closed.' | trans }}