189. Que serais-je sans toi (1964) - Jean Ferrat

Jean Ferrat artiestennaam van Jean Tenenbaum (Vaucresson, 26 december 1930 – Aubenas, 13 maart 2010) was een Franse zanger, componist en tekstschrijver. De carrière van Jean Ferrat begon in het Parijs van de jaren vijftig en in de jaren zestig en zeventig groeide hij uit tot een van Frankrijks populairste zangers.

Jean Ferrat was de zoon van de joodse Mnacha Tenenbaum, die op negentienjarige leeftijd in 1905 of 1906 vanuit Rusland naar Frankrijk was gekomen. Mnacha zette zijn eigen juweliersatelier op in Parijs en trouwde in 1917 met de katholieke Française Antoinette Malon, afkomstig uit Auvergne. Na zijn naturalisatie als Fransman in 1928 nam Mnacha de naam Michel aan. Ondertussen was Michel Tenenbaum een succesvolle juwelier geworden en verhuisde hij en zijn gezin naar Vaucresson, een chique voorstad van Parijs. Michel en Antoinette kregen vier kinderen. Jean Ferrat was hun jongste zoon die op 26 december 1930 werd geboren in "Villa Raymonde", hun woning in Vaucresson.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Michel Tenenbaum op 19 maart 1942 in Parijs op straat opgepakt en geïnterneerd in het interneringskamp Royallieu in Compiègne en daarna in Drancy. Vervolgens werd hij getransporteerd naar Auschwitz waar hij op 5 oktober 1942 op 56-jarige leeftijd werd vermoord door de Duitsers, ondanks het feit dat hij met een katholieke Française was getrouwd. Van dit drama doen Nuit et brouillard (1963) en Nul ne guérit de son enfance (1991) verslag. De familie Tenenbaum vluchtte toen naar de "vrije zone" in Frankrijk waar ze enige tijd werden opgevangen door communisten.

25%20Jean%20Ferrat

[Foto: archief - AFP]

Sinds die tijd was Jean Ferrat een sympathisant van de communistische partij PCF, al was hij het soms ook oneens met hen. Door zijn maatschappijkritiek had Ferrat tegenstanders. Zo was Ma France (1969) enige tijd verboden op de Franse radio (ORTF). Ook was er in 1991 een controverse tussen Jean Ferrat en TF1 over zijn chanson A la Une.

Tot zijn bekendste liedjes behoort het door hemzelf geschreven La Montagne (Het gebergte) waarvoor hij zich liet inspireren door het landschap rond Antraigues-sur-Volane in de Ardèche, waar hij sinds het begin van de jaren zestig woonde.

Sinds halverwege de jaren negentig maakte Ferrat geen opnamen meer. Hij trad ook niet meer op, maar hij bleef zich als bekende Fransman wel regelmatig mengen in het publieke debat. Ferrat overleed op 79-jarige leeftijd na een kort verblijf in het ziekenhuis waar hij was opgenomen nadat hij thuis was gevallen. Hij was ook al geruime tijd ernstig ziek. Zijn begrafenis werd rechtstreeks uitgezonden op de Franse televisie.

(bron: wikipedia.org/wiki/Jean_Ferrat)

Que serais-je sans toi is een nummer gecomponeerd en uitgevoerd door Jean Ferrat. Het lied bestaat uit vier strofen uit het gedicht van Louis Aragon, Prose du bonheur et d'Elsa, dat in 1956 verscheen in de collectie Le Roman unachevé.

Prose du bonheur et d'Elsa, gericht aan Elsa Triolet, de vrouw van Aragon sinds 1939, is een lied dat is gebaseerd op vier strofes uit het gedicht. Om zijn tekst aan te passen van het gedicht en het te accentueren, nam Jean Ferrat eerst vier regels uit de veertiende en zestiende strofe, die het refrein van het nummer werd: 'Wat zou ik zijn als ik jou niet ontmoet had...' Que serais-je sans toi vertelt het verhaal van de dichter/Aragon die door de liefde uit zijn eenzaamheid en radeloosheid is gehaald. Zijn grote liefde voor Elsa Triolet was de inspiratiebron.

Ferrat was een groot bewonderaar van de Franse dichter Louis Aragon en heeft tientallen van diens gedichten bewerkt tot liedjes, zoals Aimer à perdre a raison en Que serais-je sans toi. In 1971 verscheen het eerste album dat helemaal gewijd was aan de door Ferrat bewerkte gedichten van Aragon met de titel Ferrat chante Aragon. Tussen 1971 en 1994 werden er anderhalf miljoen exemplaren van dit album verkocht. In oktober 1994 bracht Jean Ferrat een tweede album uit met zestien door hem bewerkte gedichten van Aragon, Ferrat 95. Van dit album waren op 31 december 1994 al 600.000 exemplaren verkocht. Ook van de docent-dichter Guy Thomas zette hij diverse teksten op muziek. Eén album is volledig aan diens teksten gewijd (Je ne suis qu'un ri uit 1985). Het werk van poëet Louis Aragon komt tot leven als de charmante chansonnier er mee aan de haal gaat in zijn weelderige nummers waarop je direct met hem meedroomt.

Que serais-je sans toi is de B-kant van La Montagne, dat we beter kennen als Het Dorp van Wim Sonneveld.

?controls=1" width="690" height="390" allowfullscreen>

Tekst: Que serais-je sans toi

Que serais-je sans toi?
Que serais-je sans toi qui vins à ma rencontre ?
Que serais-je sans toi qu'un cœur au bois dormant ?
Que cette heure arrêtée au cadran de la montre ?
Que serais-je sans toi que ce balbutiement ?

J'ai tout appris de toi sur les choses humaines
Et j'ai vu désormais le monde à ta façon
J'ai tout appris de toi comme on boit aux fontaines
Comme on lit dans le ciel les étoiles lointaines
Comme au passant qui chante on reprend sa chanson
J'ai tout appris de toi jusqu'au sens du frisson

Que serais-je sans toi qui vins à ma rencontre ?
Que serais-je sans toi qu'un cœur au bois dormant ?
Que cette heure arrêtée au cadran de la montre ?
Que serais-je sans toi que ce balbutiement ?

J'ai tout appris de toi pour ce qui me concerne
Qu'il fait jour à midi qu'un ciel peut être bleu
Que le bonheur n'est pas un quinquet (1) de taverne
Tu m'as pris par la main dans cet enfer moderne
Où l'homme ne sait plus ce que c'est qu'être deux
Tu m'as pris par la main comme un amant heureux

Que serais-je sans toi qui vins à ma rencontre ?
Que serais-je sans toi qu'un cœur au bois dormant ? (2)
Que cette heure arrêtée au cadran de la montre ?
Que serais-je sans toi que ce balbutiement ?

Qui parle de bonheur a souvent les yeux tristes
N'est-ce pas un sanglot de la déconvenue
Une corde brisée aux doigts du guitariste
Et pourtant je vous dis que le bonheur existe
Ailleurs que dans le rêve ailleurs que dans les nues
Terre, terre, voici ses rades inconnues

Que serais-je sans toi qui vins à ma rencontre ?
Que serais-je sans toi qu'un cœur au bois dormant ?
Que cette heure arrêtée au cadran de la montre ?
Que serais-je sans toi que ce balbutiement ?

(Auteur: Jean Ferrat, Louis Aragon Componist: Jean Ferrat)

Voetnoot (van Gerda Hanen - lyricstranslate):
(1) "Quenquet" wordt letterlijk vertaald met een “olielamp”, maar de figuurlijke betekenis is “oog”. "Ouvrir ses quinquets" betekent dat je je ogen open moet houden.
(2) Dit is een verwijzing naar het sprookje "La Belle au bois dormant" (Doornroosje of De schone slaapster).

X107%20Que%20serais

Tekst: Que serais-je sans toi - Nederlandse vertaling

Wat zou ik zijn als ik jou niet ontmoet had
Zonder jou zou mijn hart nog slapen in het bos
Als de tijd die stil staat op de wijzerplaat van een horloge
Zonder jou zou ik nog in de kinderschoenen staan

Ik heb alles over het leven van jou geleerd
En vanaf dat moment bekeek ik de wereld op jouw manier
Ik heb alles van jou geleerd zoals je uit bronnen drinkt
Zoals je de sterren leest die ver weg aan de hemel staan
Zoals je het lied overneemt van iemand die je zingend passeert
Ik heb zoveel van je geleerd dat ik er kippenvel van kreeg

Ik heb alles van jou geleerd wat voor mij van belang is
Dat het om twaalf uur dag is, dat een hemel blauw kan zijn
Dat je het geluk niet in de kroeg vindt
Je hebt me bij de hand genomen in deze hedendaagse hel
Waar de mens niet meer weet wat het is om een paar te zijn
Je hebt me bij de hand genomen als een gelukkige geliefde

Degenene die over geluk praat heeft vaak trieste ogen
Is dat niet een traan van teleurstelling
Een gebroken snaar in de vingers van een gitarist
En toch zeg ik u dat het geluk bestaat
Niet alleen in dromen of in de hemel
Wereld, wereld, zie hier haar onbekende havens

(bron; lyricstranslate.com)

189. Que serais-je sans toi (1964) - Jean Ferrat

{{ 'Comments (%count%)' | trans {count:count} }}